Błąkając się po Litwie i Łotwie nie omieszkałem ponownie odwiedzić Dyneburga (Daugavpils). To drugie co do wielkości miasto Łotwy jest jednocześnie głównym ośrodkiem Polonii. Tym razem oprócz obowiązkowego spaceru wśród secesyjnych kamieniczek odwiedziłem twierdzę. Mimo że czasy świetności dawno minęły nadal robi wrażenie, zwłaszcza że trwają w niej prace renowacyjne. Nowe zdjęcia wzbogaciły zamieszczony cztery lata temu opis miasta.
Długa, prawie 55 kilometrowa, wycieczka rowerowa na pograniczu województw mazowieckiego i warmińsko – mazurskiego. Szlak zróżnicowany geologicznie i niezwykle interesujący pod względem historycznym, militarnym oraz turystycznym. Trasa wiedzie drogami asfaltowymi, polnymi i leśnymi wśród malowniczych morenowych wzniesień…
W okresie międzywojennym Włodawa była miasteczkiem wielonarodowym, w którym współistniały ze sobą trzy religie: katolicyzm, prawosławie i judaizm. Obok siebie żyli: Białorusini, Ukraińcy, Polacy i Żydzi. Ci ostatni dominowali, gdyż Włodawa była wówczas typowym sztetlem. Oprócz kościoła i cerkwi funkcjonowały dwie synagogi, dom modlitwy, szkoła talmudyczna i rytualna łaźnia. Działały też dwie kapele klezmerskie i klub sportowy „Makabi”. Podczas II wojny światowej z ulic miasta zniknęli Żydzi, wywiezieni przez Niemców do obozu zagłady w Sobiborze. Po wojnie, na skutek regulacji granic i komunistycznej polityki narodowościowej, wysiedlono Białorusinów i Ukraińców, a miasteczko straciło swój wielokulturowy charakter.
Obecnie, licząca około czternaście tysięcy mieszkańców Włodawa, powraca do swych wielonarodowych i wielowyznaniowych tradycji. W celu upamiętnienia dawnej wielokulturowości Ziemi Włodawskiej organizowany jest coroczny Festiwal Trzech Kultur, a w samym miasteczku wyznaczono turystyczną trasę Szlak Trzech Kultur.
Leżący w zachodniej części Polesia Wołyńskiego Chełm to pograniczne miasto, w którym jeszcze w niedawnej przeszłości żyło obok siebie wiele narodów, mieszały się różne wyznania i kultury. Na przestrzeni wieków różnojęzyczna społeczność wznosząc kamienice, pałacyki, kościoły, cerkwie, synagogi i inne użyteczne obiekty stworzyła jeden z piękniejszych kompleksów miejskich wschodniej Polski. Ale to nie klimatyczne uliczki czy zabytkowe świątynie są główną atrakcją miasta. Niezwykłą, wręcz unikatową, niespodziankę miasto skrywa pod sobą…
Nieśwież (biał. Нясвіж) rodowe gniazdo Radziwiłłów to obecnie niewielkie, zaledwie czternastotysięczne miasteczko położone nad rzeką Uszą, około stu kilometrów na południowy – zachód od Mińska. Pierwsza wzmianka o Nieświeżu pochodzi z 1223 roku, jednak rozkwit miasta nastąpił w XVI wieku, gdy właścicielami stali się Radziwiłłowie. Od 1939 roku znalazł się w granicach ZSRR, aktualnie jest siedzibą rejonu nieświeskiego Białorusi. Główne atrakcje miasta to słynny zamek Radziwiłłów otoczony rozległym parkiem, kościół Bożego Ciała z kryptą grobową, ratusz i brama Słucka. Otoczony stawami i rozległym parkiem zamek usytuowany jest w części północno-wschodniej miasta, w dolinie rzeki Uszy. Od 1583 roku do wybuchu II wojny światowej zamek był rezydencją potężnego rodu Radziwiłłów i głównym ośrodkiem ordynacji nieświeskiej. Przez niemal 400 lat istnienia twierdza kilkakrotnie zmieniała swój wygląd, wzbogacając się o nowe elementy architektoniczne…
W XIX wieku, na skutek wyjątkowo niekorzystnej pruskiej polityki celnej na towary spławiane do bałtyckich portów, powstały projekty dróg wodnych do Bałtyku przez Narew i Niemen. Wybudowano dwa spławne kanały. Pierwszy – Kanał Augustowski – połączył Narew z Niemnem. Drugi – Kanał Królewski – zespolił Bug z Dnieprem, otwierając drogę wodną między Morzem Czarnym a Bałtykiem.
Na początku XX wieku opracowano projekt trzeciego kanału, łączącego Wisłę z Bugiem. Koncepcję jego przebiegu zmieniano kilkakrotnie by ostatecznie przyjąć odcinek Żerań – Zegrze. Pierwsze prace ruszyły w 1919 roku, ale szybko je przerwano. W latach 1935 – 1938 wykonano zaledwie 2,5 kilometrowy odcinek. Pomysł odkurzono w 1950 roku i w 1951 ruszyły prace budowlane Kanału Żerańskiego. Ze względu na występujące na Wiśle wyższe stany wody niż w Kanale obydwa cieki połączyła jednokomorowa śluza. Natomiast północny odcinek od Aleksandrowa do Nieporętu oparto o fragment dawnego Kanału Królewskiego, odwadniającego tereny zalewowe rzeki Długiej.
Kanał Żerański ma duże znaczenie lokalne. Elektrociepłownia Żerań wykorzystuje kanał jako zbiornik wody technologicznej. Przy śluzie jest też port o stałym poziomie lustra wody, w którym dokują m.in. barki transportowe. Kanał jest też jednym z największych w Warszawie skupiskiem wędkarzy. Z powodu zrzutu wody technologicznej z elektrociepłowni woda w kanale jest zdecydowanie cieplejsza niż np. w Wiśle, co wpływa na liczebność ryb.
Źródło: Wikipedia
Kolejne, już XVIII Targi Film Wideo Foto i kolejny nocny spacer ulicami Łodzi. Poprzednio dyskutowałem z Tuwimem i słuchałem Poloneza As-dur Chopina w wykonaiu Artura Rubinsteina, a tym razem przysiadłem na ławeczce ze Stefanem Jaraczem. Aktorem polskiego teatru, znanym z takich ról, jak Judasz w sztuce Kazimierza Przerwy-Tetmajera, czy Smugoń w Uciekła mi przepióreczka Stefana Żeromskiego…
Gołotczyzna – to wieś położona nad rzeką Soną, około 12 km na południe od Ciechanowa. Administracyjnie znajduje się w województwie mazowieckim, powiecie ciechanowskim, w gminie Sońsk. W 1880 właścicielką majątku ziemskiego w Gołotczyźnie została hrabina Aleksandra z Sędzimirów Bąkowska (1851-1926). Tu też ponad ćwierć wieku spędził Aleksander Świętochowski – pisarz, publicysta, jeden z głównych przedstawicieli polskiego pozytywizmu. Razem poświęcili się szczytnej idei działalności społeczno – oświatowej. Pani Aleksandra założyła szkołę gospodarstwa domowego dla dziewcząt wiejskich i wspólnie z pisarzem szkołę rolniczą dla chłopców.
W rozległym parku na skraju wsi znajduje dworek hrabiny Aleksandry, w którym niegdyś mieściła się wspomniana szkoła dla dziewcząt. Obecnie budynek jest filią Muzeum Szlachty Mazowieckiej z Ciechanowa. Natomiast w głębi ogrodu usytuowano willę Krzewnia, w której przez wiele lat żył i tworzył Aleksander Świętochowski. Obecnie jest siedzibą Muzeum Pozytywizmu.
W I połowie XIX wieku majątek należał do rodu Römerów, którzy w miejscu wcześniejszego drewnianego wybudowali dwór murowany w stylu klasycystycznym. W drugiej połowie XIX wieku majątek stał się własnością rodziny Brochockich herbu Prawdzic. Założono wówczas 6-hektarowy park krajobrazowy z trzema stawami, sad i wzniesiono kilka murowanych budynków gospodarczych, w tym stajnię. Na początku XX wieku dokonano gruntownej modernizacji dworu. Majątek pozostawał w rękach Brochockich do wybuchu II wojny. Po wojnie posiadłość przekształcono w sowchoz „17 września”. Zachowane budynki odrestaurowano, we dworze mieści się Rada Wiejska, a pomieszczenia gospodarcze wykorzystuje sowchoz.
Neoklasycystyczny, dwukondygnacyjny zespół pałacowy składający się z trzech korpusów został wybudowany przez ostatniego właściciela szczuczyńskich dóbr, księcia Władysława Druckiego-Lubeckiego w końcu XIX wieku. Wzorowany był na pałacu Petit Trianon, wzniesionym przez Ludwika XV w ogrodach Wersalu dla Madame Pompadour. W czasach ZSRR mieścił się w nim klub oficerski dla lotników z pobliskiej bazy lotniczej. Częściowo zachował się wystrój wnętrz. Po rozpadzie ZSRR i likwidacji jednostki lotniczej pałac stracił właściciela i popadał w ruinę. Aktualnie jest w trakcie remontu i prawdopodobnie stanie się siedzibą Centrum Twórczości Dzieci i Młodzieży.