Kraina w Kratę

Kraina w Kratę – takim terminem przyjęto określać nadmorskie gminy Pomorza Środkowego, ponieważ charakterystycznym elementem krajobrazu było budownictwo szachulcowe. Drewniane konstrukcje budynków, budowane z potężnych bali malowano na czarno, a gliniane wypełnienia bielono wapnem. Z daleka taka geometryczna konstrukcja przypominała czarną kratę na białym tle. 

DSC_1426a
Wieś Swołowo

Budownictwo szachulcowe (szkieletowe) zdominowało krajobraz Pomorza w XVIII i XIX wieku. Konstrukcję nośną stanowił szkielet drewniany, początkowo z drewna dębowego, później również z drewna iglastego. Przestrzeń między elementami szkieletu wypełniano mieszaniną słomy, gliny i odpadów drzewnych, bądź też cegłą. Wypełnienie pełniło funkcję stabilizującą i usztywniającą konstrukcję. Następnie wypełnienia bielono wapnem, a belki drewniane smarowano smołą. Tak budowano na wsiach nie tylko chałupy mieszkalne i zabudowania gospodarcze, ale również kuźnie, szkoły, kościoły i dwory. Konstrukcja ta była też widocznym elementem architektonicznym pomorskich miast w XIX i na początku XX wieku. Do dnia dzisiejszego konstrukcje te zachowały się w wielu nadmorskich gminach: Darłowo, Sławno, Malechowo, Postomino, Ustka, Słupsk, Kobylnica, Smołdzino.

DSC_1417a
Zagroda Albrechta

Leżąca na północny zachód od Słupska wieś Swołowo, ze względu na szczególne walory architektoniczne i historyczne, umownie została nazwana stolicą Krainy w Kratę. We wsi przetrwały dziewiętnastowieczne zagrody chłopskie i obiekty rzemieślnicze z budownictwem szkieletowym. Wieś zachowała również dawny układ przestrzenny zwany owalnicą, a otaczające pola zachowały średniowieczny podział. W jednym z zabytkowych siedlisk utworzono Muzealną Zagrodę Albrechta, jako filię Działu Etnograficznego Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku. Stanowi przykład typowej czworobocznej zagrody zamożnego, pomorskiego chłopa. Wjazd na zamknięte podwórze odbywa się przez budynek bramny, w głębi stoi szerokofrontowa chałupa, a całość po bokach zamykają stodoła i budynek inwentarski.

Kraina w Kratę bogata jest również w liczne obiekty sakralne o konstrukcji szkieletowej, jak: kościół w Objeździe z 1607 roku, kościół w Staniewicach z 1770 roku i Kuleszewie z 1587 roku.

W Kraciastej Krainie

W zagrodzie Albrechta

W gospodzie

Lokalizacja

Więcej informacji

  1. Muzeum Kultury Ludowej
  2. Ziemia Słupska
  3. Województwo Pomorskie

Click to rate this post!
[Total: 56 Average: 4.8]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *