Zamek Kamieniec

Odrzykon

Nad miejscowością Odrzykoń nieopodal Krosna górują, wkomponowane w skałki wysokiego wzgórza, malownicze ruiny zamku Kamieniec. Zamek wzniesiono w XIV wieku, za panowania króla Kazimierza Wielkiego, jako jedną z wielu królewskich warowni, broniących południowych rubieży.

Zamek Kamieniec
Zamek Kamieniec w 1940 r.

Wcześniej istniał tu gród, a później zamek drewniany. Ten ostatni był w XIII wieku dwukrotnie palony przez najeżdżających te ziemie Tatarów. Po przyłączeniu Rusi Czerwonej do Rzeczypospolitej, granice przesunęły się daleko na wschód i warownia straciła na znaczeniu. Doceniając męstwo rycerza Klemensa z Moskorzewa w obronie Wilna przed Krzyżakami, król Władysław Jagiełło w 1396 roku podarował mu zamek.

Nowy właściciel rozbudował Zamek Górny, dobudował od wschodu Zamek Średni i uczynił zeń gniazdo rodowe zmieniając nazwisko z Moskorzewski na Kamieniecki. XV wiek i początek XVI to dalsza rozbudowa zamku. Dobudowano wówczas od strony zachodniej Przedzamcze Odrzykońskie z czworoboczną basztą, a do Zamku Średniego dobudowano od wschodu Przedzamcze Korczyńskie. Całość otoczono fosą. W związku ze sporami spadkowymi współwłaścicieli, przedzamcze wschodnie oddzielono od Zamku Wysokiego murem. Wspólne pozostały jedynie kaplica i studnia. Obecnie w lepiej zachowanej części wschodniej widoczne są pozostałości budynków mieszkalnych i znajduje się jedyne wejście na teren zamku. Trwają też prace odrestaurowujące kaplicę. W małym muzeum zamkowym można obejrzeć kilka pamiątek po dawnych właścicielach, militaria z arsenału i czternastowieczny herb z drzwi zamkowych.

Zamek Kamieniec obecnie
Zamek Kamieniec obecnie

Przez dwa stulecia zamkiem władali członkowie rodu. Najsławniejszym z nich był niewątpliwie Mikołaj Kamieniecki, który jako pierwszy w Polsce sprawował dożywotnio funkcję hetmana wielkiego koronnego. Wsławił się zwycięstwami w bitwach z Wołochami pod Suczawą w 1509 roku oraz Tatarami pod Łopusznem w 1512 roku. W 1530 roku Jan Kamieniecki sprzedał swoją wschodnią część zamku Sewerynowi Bonerowi, bankierowi królowej Bony. Ten z kolei zamek przekazał jako posag swojej córce Zofii, wychodzącej za mąż za syna wojewody lubelskiego Jana Firleja. W 1609 roku Zamek Górny nabyła rodzina Skotnickich. Między rodzinami toczyły się długotrwałe sąsiedzkie spory, którym kres położył dopiero ślub Mikołaja Firleja z Zofią Skotnicką. Przebieg sporu i jego finał przybliżył  Aleksander Fredro w komedii „Zemsta”. Kolejnymi właścicielami zostają: Stadniccy, Kalinowscy, Jabłonowscy, Fredrowie, Starowieyscy i Szeptyccy. Po najeździe sojusznika Szwedów, księcia Siedmiogrodu Jerzego Rakoczego w 1657 roku zamek stopniowo popada w ruinę, a od połowy XVIII wieku nie jest już zamieszkany.

W 1894 roku, w setną rocznicę insurekcji kościuszkowskiej, w ruinach zamku postawiono, ufundowany przez mieszkańców Odrzykonia,  kamienny pomnik Tadeusza Kościuszki. Przedstawia on popiersie Naczelnika w chłopskiej sukmanie i krakusce z pawim piórem. Pomnik poddano renowacji i 14 sierpnia 1994 roku, w dwusetną rocznicę, ponownie dokonano uroczystego odsłonięcia.

Odwiedzając ruiny warto mieć świadomość, że charakterystyczna bryła zamku nie zmieniła się  od prawie dwustu lat. Ten sam obraz miał przed oczyma Aleksander Fredro spacerując wśród zamkowych murów i układając plan komedii. Kamieniec to również najlepiej zachowane ruiny gotyckiego zamku w południowo – wschodniej Polsce.

Lokalizacja

Linki

1)    Zamek Kamieniec
2)    Zamki Polskie
3)    Wikipedia

Click to rate this post!
[Total: 63 Average: 4.8]

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *