Bieszczadzkie połoniny

Połoniny pięknie
ścielą się zielenią.
Łąki w kwiatach toną
w rosie aż się mienią
…         Nasze Bieszczady, M. Markiewicz


Cechą charakterystyczną bieszczadzkiego krajobrazu są długie, równoległe do siebie grzbiety górskie, ciągnące się z kierunku północno – zachodniego w kierunku południowo – wschodnim. Północną cześć regionu zajmują wzgórza i niewysokie góry (do 900 m), nazywane Pogórzem Bieszczadzkim lub Bieszczadami Niskimi. Wyróżnia się tu: Pogórze Leskie, Góry Hoszowskie, pasmo Ostre i pasmo Otrytu. Północna część Bieszczadów wraz z południową częścią Pogórza Przemyskiego zaliczana jest też do niewielkiego pasma górskiego – Gór Sanocko-Turczańskich. Południowa część, tzw. Bieszczady Wysokie, dzielą się na kilka pasm: Wysoki Dział, grupa Łopiennika i Durnej, pasmo połonin i pasmo graniczne.

Jaslo_HDR2a
Smerek, Połoniny Wetlińska i Caryńska widziane z Jasła

Około 60% powierzchni obszaru zajmują lasy, przeważnie jodłowo-bukowe i bukowe. W południowej części Bieszczadów zachowały się, typowe dla Karpat Wschodnich, zespoły buczyny karpackiej. Występują tu trzy piętra roślinności: piętro pogórza sięgające do wysokości 500 m npm, piętro regla dolnego dochodzące do 1150 m npm. i piętro połonin. Specyficzne warunki klimatyczne sprawiły, że górna granica lasów znajduje się na wysokości 1150 m npm. Rosną tu wyłącznie lasy regla dolnego, a nie występują lasy świerkowe regla górnego i kosodrzewina. Górną granicę lasów porastają karłowate buczyny, a wyżej sięgają już tylko zarośla olszy zielonej i jarzębiny. Powyżej granicy lasów występują łąki górskie (subalpejskie) zwane połoninami.

Bieszczady to góry o niezwykle bogatym środowisku przyrodniczym, nieznacznie przekształconym przez człowieka. Wskutek zniszczenia wsi i wyludnienia po II wojnie światowej, nastąpiło powolne ich zdziczenie a krajobraz stał się zbliżony do naturalnego. W celu ochrony wartości środowiska przyrodniczego utworzono w 1973 roku Bieszczadzki Park Narodowy (BdPN). Park obejmuje najciekawsze pod względem krajobrazowym i przyrodniczym partie górskie, o łącznej powierzchni 29201 ha. Ścisłą ochroną objęto ponad 3000 ha, w tym cały obszar połonin. W skład parku wchodzą: grupa szczytów gniazda Tarnicy i Halicza, Połonina Bukowska, Połonina Caryńska, pasmo Połoniny Wetlińskiej i Smereka oraz grupa Wielkiej Rawki z pasmem granicznym aż po Rabią Skałę. BdPN został włączony do międzynarodowej sieci rezerwatów biosfery. W 1992 r. utworzono także dwa parki krajobrazowe: Park Krajobrazowy Doliny Sanu i Ciśniańsko – Wetliński Park Krajobrazowy.

Więcej w części: Bieszczadzkie doliny.

Na bieszczadzkich połoninach: