Bydgoszcz (łac. Bidgostia, niem. Bromberg) to miasto w północnej Polsce, u ujścia rzeki Brdy do Wisły. Historycznie leży na Kujawach i jest największym miastem województwa kujawsko-pomorskiego.
Dogodne położenie, tuż przy przeprawie przez Brdę, stwarzało warunki do rozwoju grodu, który jako ośrodek miejski oficjalnie zaczął funkcjonować od 1346 roku. Wówczas to król Kazimierz Wielki nadał miastu przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim i jednocześnie wybudował okazały zamek. Konflikt z Zakonem nie pozostawał bez wpływu na miasto, które było kilkakrotnie oblegane przez Krzyżaków. Raz nawet, udało im się podstępem na krótko zająć zamek. Od XV wieku miasto bogaciło się na spławianiu do Gdańska zboża, soli i piwa. Równolegle rozwijało się rzemiosło, uruchomiono również mennicę.
Początek XVII wieku przyniósł powiększenie obszaru miasta i przyrost liczby mieszkańców do około 5 tysięcy, lokując go w gronie średnich miast Rzeczypospolitej. Budowane są kamienice, ratusz, kościoły oraz zabudowania klasztorne. Niestety, potop szwedzki dostarczył Bydgoszczy szeregu zniszczeń infrastruktury i populacji. Zginęła prawie połowa jej mieszkańców. Szwedzi wysadzili w powietrze również zamek, który już nigdy nie został odbudowany. Odbudowę miasta przerwała III wojna północna. Na skutek toczonych wojen, kontrybucji i epidemii pierwsza połowa XVIII wieku to upadek gospodarczy i demograficzny miasta. Poprawa sytuacji nastąpiła dopiero za panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po pierwszym rozbiorze Polski Bydgoszcz została przyłączona do Prus. Wybudowano wówczas Kanał Bydgoski, który połączył Brdę z Notecią. W okresie wojen napoleońskich, w latach 1807 – 1815, miasto weszło w skład Księstwa Warszawskiego. Dopiero w XIX wieku miasto przeżywa znaczny rozwój gospodarczy. Powstaje węzeł wodny, kolejne linie kolejowe. Rozwija się przemysł metalowy, spożywczy i drzewny. Powstaje szereg obiektów municypalnych, szkół, szpitali, kościołów, fabryk. Jednocześnie stara zabudowa, szczególnie staropolska, jest wymieniana na pruską.
W polskie granice Bydgoszcz powróciła 20 stycznia 1920 roku i z liczbą 88 tys. mieszkańców, stała się siódmym co do wielkości miastem w kraju. Tego samego roku ośmiokrotnie powiększono obszar miasta, a jego granice oparły się na wschodzie o Wisłę. W dalszym ciągu rozwijał się przemysł, szczególnie chemiczny i elektrotechniczny.
II wojna światowa to okres represji ludności polskiej, egzekucje i wywózki do obozów koncentracyjnych. Szacuje się, że w latach 1939-1945 śmierć poniosło 10 tysięcy mieszkańców miasta. Zgodnie z narodowosocjalistycznymi zasadami rozpoczęto przebudowę centrum miasta. Wyburzono zachodnią pierzeję Starego Rynku, wschodnią pierzeję ul. Mostowej oraz synagogę. Zlikwidowano pomnik Henryka Sienkiewicza oraz monument Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego.
W marcu 1945 r. w Bydgoszczy ulokowano stolicę województwa pomorskiego. Istniejący przemysł wielobranżowy został rozbudowany. W kolejnych latach XX w. miasto staje się dużym ośrodkiem wojskowym, kulturalnym (budowa Opery Novej oraz Filharmonii Pomorskiej) i naukowym (cztery publiczne uczelnie wyższe). Od 1 stycznia 1999 miasto jest siedzibą wojewody kujawsko-pomorskiego i rządowej administracji wojewódzkiej.
Bydgoszcz jako miasto o bogatej historii oferuje szereg zabytków, szczególnie urozmaicona jest zabudowa architektoniczna z okresu belle epoque. Spuściznę architektury staropolskiej stanowią trzy gotyckie kościoły oraz kilkanaście osiemnastowiecznych kamienic. Jednak oryginalnym walorem miasta jest woda: rzeki, kanały, budowle hydrotechniczne, bulwary oraz elewacja zabudowy miasta od strony rzeki.
Warto zwiedzić Stare Miasto i Śródmieście z wielkomiejską zabudową secesyjną i zabytkami architektury: kościołami, spichrzami, gmachami użyteczności publicznej, ulicami zabudowanymi zdobionymi kamienicami. Na uwagę zasługuje Wyspa Młyńska, Wenecja Bydgoska oraz unikatowy zabytek, czyli najstarsza w Polsce sztuczna droga wodna – Kanał Bydgoski.
Spacer ulicami miasta
Fontanna POTOP
Fontanna Potop to fontanna-rzeźba istniejąca w latach 1904-1943 w Bydgoszczy, stanowiła jedną z atrakcji turystycznych Bydgoszczy.
Fontanna była efektem konkursu ogłoszonego w 1897 roku przez Krajową Komisję dla Popierania Sztuki Plastycznej w Poznaniu na wodotrysk – rzeźbę w Bydgoszczy. Konkurs wygrał berliński artysta – rzeźbiarz Ferdinand Lepcke.
Pomnik przedstawiał kulminacyjny moment biblijnego potopu – scenę, gdy giną zwierzęta i ludzie, którzy nie znaleźli schronienia na barce. Kompozycja rzeźbiarska fontanny składała się z trzech niezależnie stojących części:
- Główną figurą, usytuowaną w centrum fontanny i dominującą nad pozostałymi, była postać mężczyzny. Jedną ręką podtrzymywał słabnącą kobietę, a drugą usiłował wciągnąć na głaz innego mężczyznę. U stóp skały leżała nieżywa matka z przerażonym dzieckiem. Tuż obok wdrapywał się lew, nie czyniąc jednak szkody ludziom.
- Drugą figurą była niedźwiedzica, z prawą łapą opartą o skałę. W zaciśniętej paszczy trzymała martwego małego niedźwiadka.
- Trzecia figura odwoływała się do mitologii greckiej. Przedstawiała scenę walki człowieka z oplatającym go wężem morskim.
Grupa posągowa wykonana została z brązu, miała 6 metrów wysokości i ważyła około 9 ton. Ściany basenu zbudowano z czerwonego piaskowca, stopnie z szarego granitu śląskiego, a otaczający chodnik ułożono w mozaikę.
W styczniu 1943 roku rzeźby zostały przetopione na cele wojenne. Od 2006 r. trwa proces rekonstrukcji rzeźby prowadzony przez Społeczny Komitet Odbudowy Bydgoskiej Fontanny Potop.
Katedra pw. śś. Marcina i Mikołaja
Katedra św. Marcina i Mikołaja – gotycki kościół zbudowany w XV wieku; kościół farny, katedra diecezji bydgoskiej, sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości. Stanowi najwartościowszy zabytek staropolskiej architektury Bydgoszczy. Zawiera dwa czczone i koronowane wizerunki maryjne: obraz Matki Bożej Pięknej Miłości (1467) w ołtarzu głównym oraz obraz Matki Bożej Szkaplerznej (1700) w ołtarzu nawy północnej.
Świątynia jest ceglana, halowa, trójnawowa, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium i kwadratową wieżą od południa. Od zachodu przylega piętrowa kruchta z podcieniem. Tu znajduje się wejście główne do kościoła z renesansowymi drzwiami dębowymi, ozdobionymi herbami i inicjałami cechów oraz mieszczan bydgoskich. Halowe wnętrze świątyni posiada barokowy wystrój. Ozdobą świątyni jest siedem barokowych ołtarzy, posiadających ciekawe antepedia oraz stare obrazy i rzeźby. Najcenniejszy z nich to gotycki obraz Madonny z Różą z 1467.
Kościół św. Andrzeja Boboli
Kościół św. Andrzeja Boboli zbudowany został w latach 1901 – 1903, w stylu neogotyku charakterystycznym dla niemieckich zborów ewangelickich przełomu wieków XIX i XX. Świątynię wyróżniają charakterystyczne balkony, kryształowe sklepienia oraz masywna wysoka wieża. Świątynia jest jednonawowa, z węższym prezbiterium od wschodu, zamkniętym trójbocznie. Do boków prezbiterium przylegają symetrycznie rozmieszczone aneksy. W północno-wschodni narożnik kościoła wkomponowano kaplicę pw. Najświętszej Marii Panny. Od zachodu dominantę stanowi wysoka wieża zwieńczona iglicą, ujęta szczycikami i wieżyczkami. Elewacje obiega ceglany fryz kordonowy. Wnętrze nakryte sklepieniami kryształowymi z gurtami. Elewacje urozmaicone są ostrołukowo zamkniętymi blendami i oknami o różnorodnych wykrojach.
W prezbiterium znajduje się duży obraz św. Andrzeja Boboli, będący kopią obrazu z poznańskiego kościoła Ojców Jezuitów. Największym zabytkiem kościoła są 42-głosowe, jedne z największych na Kujawach i Pomorzu, zabytkowe organy skonstruowane w 1903 roku przez znaną firmę Wilhelma Sauera.
Kościół św. apostołów Piotra i Pawła
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła zbudowano w latach 1872-1878 według projektu architekta Fryderyka W. Adlera z przeznaczeniem na zbór ewangelicki pod wezwaniem św. Pawła. Kościół zbudowany został zewnętrznie w stylu eklektycznego neogotyku z elementami romanizującymi, natomiast wyposażenie wnętrza jest neobarokowe. Jest najbardziej złożoną architektonicznie świątynią neośredniowieczną w Bydgoszczy. Obiekt założono na planie krzyża łacińskiego, z rozbudowaną częścią wschodnią i wysoką wieżą od zachodu. Korpus świątyni jest jednonawowy z transeptem, o ramionach zamkniętych trójbocznie, z analogicznie zamkniętym prezbiterium. Wnętrze świątyni mieści 2500 osób.
W neobarokowym ołtarzu głównym znajdują się obraz Najświętszej Marii Panny z 1854 r. autorstwa miejscowego malarza Maksymiliana Piotrowskiego, oraz rzeźby śś. Piotra i Pawła. Ołtarz ten został wyrzeźbiony w 1957 roku przez bydgoskiego rzeźbiarza Sylwestra Fryskę. W kościele mieszczą się 42-głosowe organy zbudowane przez Wilhelma Sauera z Frankfurtu nad Odrą w 1877 r.