Beskid Sądecki

DSC_2869a
Przełęcz Obidza

Beskid Sądecki, to niewielki karpacki łańcuch górski rozciągający się w linii prostej z zachodu na wschód na odcinku około 50 kilometrów, a z północy na południe około 25 kilometrów. Granice pasma wyznaczają: od północy Kotlina Sądecka, od wschodu Beskid Niski, od południa pasmo Czergowskie, Góry Lewockie i Małe Pieniny, a od zachodu Gorce i Beskid Wyspowy.

Doliny przepływających rzek dzielą Beskid Sądecki na kilka pasm. Dolina Popradu rozdziela dwa najważniejsze pasma: Radziejowej na zachodzie i Jaworzyny Krynickiej na wschodzie. Na południu, za Doliną Muszynki, ciągną się Góry Leluchowskie. Pasmo Radziejowej jest przedłużeniem pasma Lubania w Gorcach i w części polskiej ciągnie się na odcinku około 20 km. Zaczyna się w okolicach Krościenka nad Dunajcem i biegnie poprzez Dzwonkówkę (983), Skałkę (1163), Wielką Przehybę (1191), Radziejową (1262) i Wielki Rogacz (1182). Przez Przełęcz Obidza przechodzi na stronę słowacką. Natomiast Pasmo Jaworzyny Krynickiej zaczyna się koło Rytra, biegnie poprzez Makowicę (947), Pisaną Halę (1043), Wierch nad Kamieniem (1083), Łabowską Halę (1037), Runek (1079), Jaworzynę Krynicką (1114) i kończy się w dolinie Kryniczanki. Pasmo Jaworzyny ma odgałęzienie biegnące od Runka (1079), poprzez Przysłop (935), Jaworzynkę (889), Hawrylakówkę (779) i Huzary (864) do miejscowości Tylicz. Pasmo Jaworzyny Krynickiej ma 28 km długości a z odgałęzieniem do Tylicza 5 kilometrów więcej. Góry Leluchowskie to najmniejsza część Beskidu Sądeckiego o długości zaledwie 18 km z zachodu na wschód.

DSC_2668a
Kolej gondolowa na Jaworzynę Krynicką

Grzbiety Beskidu są w zdecydowanej większości zalesione. Piętro regla dolnego pokrywają lasy bukowe i bukowo – jodłowe. Natomiast regiel górny stanowią przywierzchołkowe świerkowe lasy Radziejowej. Są to zbiorowiska pierwotne, niewiele zmienione działaniem człowieka. Utworzono liczne rezerwaty przyrody, z których na szczególną uwagę zasługuje, jedyny w Europie, Las Lipowy Obrożyska. Nieopodal Przełęczy Tylickiej utworzono ciekawy rezerwat historyczno – krajobrazowy Okopy Konfederatów Barskich. Liczne zabytki i pozostałości historyczne świadczą o bogatej, burzliwej przeszłości tych ziem i o poczuciu piękna jej mieszkańców.

Beskid Sądecki poprzecinany jest licznymi szlakami pieszymi, rowerowymi i konnymi. Znaleźć tu można zarówno całodzienne jak i kilkugodzinne szlaki. Łatwo też zaplanować trasę tak, by rozpoczynać i kończyć wycieczkę w tej samej miejscowości. Pola i łąki mijane na trasach ułatwiają orientację oraz umożliwiają oglądanie panoram okolicznych gór i miejscowości. Niewątpliwą atrakcją jest całoroczna kolejka gondolowa na szczyt Jaworzyny Krynickiej. Dobrze oznaczone i utrzymane trasy narciarskie, wraz z siecią kolejek krzesełkowych i wyciągów orczykowych, to raj dla miłośników sportów zimowych.

Na beskidzkim szlaku: